***
Bài viết này bạn Mita tóm lược lại những gì bạn Mita gợi ý cho các bạn nhỏ Việt Nam, Thái Lan, Đài Loan trong vài năm qua. Chỉ cần thực hiện đúng, con đường trở thành nhà khoa học trẻ của bạn sẽ sớm tọa nguyện.
Lý do lựa chọn học tiến sĩ
*) Có bạn lựa chọn chương trình tiến sĩ vì muốn duy trì vị trí công tác giảng dạy ở trường đại học cao đẳng nào đó tại Việt Nam.
*) Có bạn lựa chọn chương trình tiến sĩ vì muốn trở thành giảng viên đại học.
*) Có bạn lựa chọn chương trình tiến sĩ vì muốn hoàn tất cái học vị đang dỡ để sau khi già đi không cảm thấy giá như.
*) Có bạn lựa chọn chương trình tiến sĩ vì thật sự mong muốn tham gia vào thế giới khoa học. Một thế giới mà bạn thân của Mita bảo vô cùng nhàm chán và nhạt nhẽo. Mẹ Mita thì bảo bạc đầu, trọc tóc, nghèo xác xơ không tiền. Còn Mita bảo, ngày nào Mita không dấn thân vào đấy thì Mita cảm thấy ăn không ngon và ngủ cũng chẳng được.
Còn bạn lựa chọn học tiến sĩ vì điều gì?
Dù bạn có lý do chọn lựa học tiến sĩ như thế nào đi nữa thì bạn cũng cần có những sản phẩm tối thiểu để các giáo sư nước ngoài đưa ra quyết định chọn bạn, trả tiền cho bạn, chia sẻ cho bạn những giá trị khoa học của ông ấy với bạn.
*) Điều kiện quan trọng nhất để bạn vượt qua hàng trăm bạn thí sinh khác đó chính là SHOW-UP KHẢ NĂNG TỰ HỌC VÀ TỰ NGHIÊN CỨU. Đã nói đến sự tự học và tự nghiên cứu có nghĩa là bạn show-up những gì bên ngoài lớp học như là sản phẩm khoa học, ấn phẩm khoa học, skills nào đó cần thiết cho chuyên nghành.
*) Điều kiện đủ là ngôn ngữ. Ngôn ngữ của bạn không chỉ thể hiện ở cái bằng IELTS hay TOEFL mà chúng thể hiện ở khía cạnh văn phong khoa học thông qua email bạn gởi cho giáo sư, thông qua cái letter cover, CV, thông qua những ấn phẩm khoa học của bạn, thông qua phỏng vấn online ….
Chiến lược marketing chuyên môn bản thân
1) Hãy tham gia các conferences trong lĩnh vực của bạn (mở google ra, gõ ‘lĩnh vực bạn quan tâm + conferences 2020’). Tra cứu thông tin các speakers gồm các chuyên gia, nhà khoa học sẽ tham dự. Thông tin tra cứu gồm tên, tuổi, lĩnh vực nghiên cứu, tần suất xuất bản ấn phẩm khoa học là first author hoặc corresponding. Những nhà khoa học có tần số xuất bản theo gợi ý trên nhiều có thể khẳng định nhà khoa học ấy có dự án, có đề tài, có tiền, có vị trí ảnh hưởng nhất định trong lĩnh vực bạn theo đuổi.
Nếu đã tìm thấy được chuyên gia như thế là speaker trong hội nghị, hãy tham dự ngay hội nghị đấy (chúng ta là người VN, đất nước còn nghèo, khi đi ra khỏi đất nước luôn có chế độ ưu tiên đặc biệt về chi phí đi lại, ăn uống, ở và phí tham dự hội nghị). Trong khoảng thời gian chờ đợi hội nghị diễn ra, hãy tìm hiểu về chủ đề chuyên gia bạn TIA TRƯỚC ĐÓ, đến dự buổi nói chuyện của chuyên gia này hãy ngồi hàng ghế đầu, hãy chú tâm và hãy đặt câu hỏi. Sauk hi buổi nói chuyện kết thúc, hãy gặp chuyên gia ở bên ngoài hành lang lúc tea break hoặc ăn trưa và trao đổi về kinh nghiệm – kiến thức của bạn tương đồng với điểm bé teo nào đó của chuyên gia.
2) Hãy xuất bản ấn phẩm khoa học
Đừng sợ xuất bản ấn phẩm khoa học. Dù xuất phát điểm của bạn thế nào thì bạn cũng có khả năng làm điều này. Bạn cứ nghĩ đơn giản thế này, quần áo hằng ngày bạn mặc người ta mặc cũng có hàng trăm ngàn cấp độ thì ấn phẩm khoa học nó cũng thế. Ấn phẩm khoa học cũng có hàng ti tỉ cấp độ khác nhau. Bạn chưa siêu thì xuất bản ở tạp chí bạn có thể đảm bảo yêu cầu. Tại sao?
Sản phẩm khoa học đầu tiên của bạn có thể là sản phẩm chưa đúng, chưa hay nhưng đó chẳng là vấn đề gì cả? Sư phụ của mình thuộc hàng thượng đẳng, nhưng ông luôn chia sẻ rằng : “ấn phẩm khoa học đầu tiên của ông đã làm sai, ông phát hiện điều đó sau 10 năm tốt nghiệp tiến sĩ”. Bản thân mình, những ấn phẩm khoa học đầu tiên cũng xoàng xoàng thôi, nhưng mình học được vô cùng nhiều. Học cách trình bày một ấn phẩm khoa học, học cách thẩm định lại những gì mình làm, học cách viết một câu chuyện khoa học có kết thúc có hậu.
Bắt đầu như thế nào?
Hãy ngồi xuống, vẽ ra một câu chuyện đến thời điểm hiện tại bạn có thể vẽ bằng bất kể ngôn ngữ nào bạn giỏi nhất. Dành thời gian 3 – 7 ngày đọc đi đọc lại câu chuyện bạn vẽ ra đó và cảm thấy hài lòng nhất Bắt đầu viết. Trong lĩnh vực của mình và kinh nghiệm cá nhân thì mình viết Results trước. Sau đó, mình viết Intro và cuối cùng mình viết những phần còn lại. Nhưng bạn thuộc lĩnh vự kỹ sư thì viết Methods trước rồi viết những phần còn lại.
Viết. Đọc. Xóa. Viết. Đọc. Xóa….. không có số lần giới hạn … cho đến khi bạn cảm thấy hài lòng và gởi đi. Trong lúc gởi đi hãy tiếp tục đọc, viết, xóa và đọc viết xóa viết.
3) Tham gia các diễn đàn khoa học
Mình gợi ý vài diễn đàn khoa học như Research Gate, Google scholar, Linked in … mỗi chuyên ngành có thêm một số diễn đàn riêng nữa. Hãy tham gia, hãy comment.
Trên Research Gate các giáo sư, trường, viện nghiên cứu tuyển khá nhiều PhD, bạn đừng bỏ lỡ nhé!
4) Tạo cơ hội được chia sẻ với nhà khoa học
Đọc báo khoa học mỗi ngày các bạn ạ. Phải đọc. Phải đọc. Phải đọc. Chỗ nào khó hiểu thì gởi email cho corresponding ngay và luôn. Cứ gởi đi.
5) Tham gia các khóa học workshop ngắn hạn
Ôi các khóa học trên thế giới nhiều vô kể cả nhà ạ. Và ghi nhớ là chúng ta là Việt Nam – đi khỏi VN để học thì luôn có hỗ trợ tài chính đủ.
6) Tham gia intership
Các giáo, các trường, các viện thường xuyên tổ chức các chương trình intership. Bạn hãy search xem sao và mạnh dạn tham gia. Đương nhiên chi phí cũng được tài trợ đủ.
Mita chúc các bạn trẻ sớm thành công và hài lòng với nơi mình sẽ tới để học cách trở thành nhà nghiên cứu khoa học hì hì
Lần sau, Mita sẽ viết cho các bạn 2 bài nữa. Một bài là các kỹ năng cơ bản cần phải thạo trước khi bước vào hành trình học làm nghiên cứu khoa học để tiết kiệm thời gian và được lòng sư phụ. Một bài chia sẻ cho các bạn những chuyên gia hàng đầu thế giới Mita thân thiết về lĩnh vực Y sinh cho cả nhà tham khảo và lên chiến lược cho năm 2020 nhé!
